2020 Feb 25

www.mohtadeen.com    

عـنوان    :       

بسم الله الرحمن الرحیم

تعامل مسلمان با غیر مسلمان

در این مقاله به طور مختصر به چگونگی تعامل مسلمان با فرد غیر مسلمان را بیان خواهیم کرد چه این فرد غیر مسلمان جزو ذمی ها[1] در کشور مسلمانان یا در کشور خودش زندگی کند یا اینکه مسلمان در کشور آن شخص غیر مسلمان باشد.

اقداماتی که یک مسلمان در قبال شخص غیر مسلمان انجام می دهد موارد زیادی هستند که از جمله ی آن ها:

اول: دعوت دادن به سوی الله عزوجل. تا جایی که می تواند و بصیرت و آگاهی دارد آن شخص را به سوی الله متعال دعوت دهد و حقیقت اسلام را برایش بیان کند؛ زیرا این بزرگترین و مهمترین احسان و نیکی است که مسلمان می تواند با آن هم وطنش و یا یهودیان، مسیحیان و مشرکانی را که با آنان مقابله می کند را راهنمایی نماید. چراکه رسول الله صلی الله علیه وسلم می فرمایند: "هرکس به سوی نیکی راهنمایی کند پس اجرش مانند فاعل آن است"[2] و علیه الصلاة والسلام به علی رضی الله عنه زمانی که وی را به سوی خیبر مبعوث می نمود و او را امر کرد که به سوی اسلام دعوت دهد، فرمودند: "پس به الله سوگند اگر الله یک شخص را به وسیله ی تو هدایت دهد برایت از شتران سرخ بهتر است"[3].

همچنین صلی الله علیه وسلم فرموده اند: "هرکس به سوی هدایت دعوت دهد برایش اجری بمانند اجر کسانی که از آن تبعیت کنند می باشد بدون آن که از اجر آنان چیزی کاسته شود و هرکس به سوی گمراهی دعوت دهد بر او گناهی همانند گناهان کسانی است که از آن تبعیت می کنند بدون آنکه چیزی از گناهان شان کاسته شود"[4]. پس دعوت دادن چنین شخصی و رساندن اسلام به او و نصیحت کردنش از مهمترین کارهای بزرگ و بهترین قُرُبات است.

دوم: جایز نیست که به او در جان، مال و آبرویش ظلم کند، اگر آن شخص ذمی، مستأمن[5] یا معاهد[6] باشد. زیرا باید حقوقش را رعایت کند پس نباید در مالش با دزدی یا خیانت یا فریبکاری به او ظلم کند و نباید در جانش به کتک زدن یا امور دیگر ظلم کند؛ چون آن شخص غیر مسلمان معاهد یا ذمی در کشور باشد یا مستأمن باشد او را مورد محافظت قرار می دهد و مصون می باشد.

سوم: مانعی نیست که با آنان معامله ی خرید و فروش و اجاره دادن و مانند این ها را انجام دهد. از رسول الله صلی الله علیه وسلم ثابت شده است که ایشان از کافرانی که بت ها را می پرستیدند و یهودیان چیزهایی را خریداری کردند و این معامله است. همچنین ایشان صلی الله علیه وسلم وفات نمودند درحالی که زره ی ایشان در نزد شخصی یهودی که از او برای خانواده ی شان طعام خریدند را درگِرُو گذاشته بودند.

چهارم: شخص مسلمان نباید در سلام کردن به غیر مسلمان پیشی بگیرد و ابتدا او سلام کند؛ زیرا رسول الله صلی الله علیه وسلم می فرمایند: "پیش سلام یهود و نصاری نشوید"[7] و گفته اند: "اگر اهل کتاب به شما سلام کردند پس بگویید: و بر شما"[8]. پس مسلمان نباید اول به کافر سلام کند اما اگر کافر به او سلام کرد باید در جوابش بگوید: "و بر شما" زیرا همان طور که حدیث را بیان کردیم رسول الله صلی الله علیه وسلم این را فرموده اند.

این ها از جمله حقوق متعلق بین مسلمان و کافر بود. همچنین همسایه گری خوب و نیک؛ اگر همسایه اش است پس به او نیکی کند او را اذیت و آزار نکند. اگر فقیر است به او صدقه دهد و او را به سوی آنچه که به نفعش است راهنمایی کند؛ زیرا این امور باعث می شود که وی برای پیوستن به اسلام تشویق شود و اینکه همسایه به گردن ما حق دارند. رسول الله صلی الله علیه وسلم می فرمایند: "آنچنان جبرئیل توصیه و سفارش همسایه را به من می کرد تا جایی که گمان بردم که او ارث می برد"[9]. اگر همسایه کافر باشد حق همسایگی دارد و اگر همسایه خویشاوند شخص اما کافر باشد پس دو حق دارد: حق همسایگی و حق خویشاوندی. برای مسلمان جایز است که به همسایه ی کافرش و دیگر کافرانی که با او در جنگ نیستند از مال غیر زکات، صدقه بدهد؛ زیرا الله جل وعلا می فرماید: {الله شما را از نيکی ‌کردن و رعايت عدالت نسبت به کسانی که در امر دين با شما نجنگيده اند و شما را از ديارتان بيرون نکرده اند، نهی نمی ‌کند، بی گمان الله عدالت پيشگان را دوست دارد}[10] و حدیثی از اسماء دختر ابوبکر رضی الله عنهما که آمده كه می گوید: "در زمان حیات رسول ‏الله صلی الله علیه وسلم مادرم كه مشرک بود، نزد من آمد از رسول ‏الله صلی الله علیه وسلم پرسیدم و گفتم: مادرم به خانه ی من آمده است و از من انتظار حق خویشاوندی دارد. آیا با او صله رحمی كنم؟ رسول ‏الله صلی الله علیه وسلم فرمودند: بلی، با مادرت صله رحمی كن"[11].

اما به نسبت زکات مانعی نیست که آن را برای دلجویی افرادی از کافران داده شود؛ زیرا الله متعال می فرماید: {همانا صدقات برای فقرا و مساکين و کارمندان بر آن و آنانکه دلهايشان الفت داده شود}[12].

اما شخص مسلمان اجازه ندارد در جشن عیدهای آنان شرکت کند. زیرا رسول الله صلی الله علیه وسلم می فرمایند: "هرکس، خود را شبیه به قومی کند پس از آن قوم به شمار می رود"[13].

ترجمه شده همراه با تصرف

ام احمد

http://www.binbaz.org.sa