تاریخ چاپ :

2025 Jul 11

www.mohtadeen.com    

لینک مشاهده :  

عـنوان    :       

توحید ربوبیت

توحید ربوبیت یعنی خدا را در فرمان‌روای،  آفرینش و تدبیر تنها بدانیم،  باید بنده اعتقاد داشته باشد که تنها خداوند عزوجل  آفریننده،  روزی‌رسان،  حیات دهند،  نافع،  زیان‌رسان و مدبر است و آفرینش و فرمان‌روایی مخصوص ایشان است،  همانطور که قرآن می‌فرماید:

« أَلَا لَهُ الْخَلْقُ وَالْأَمْرُ تَبَارَكَ اللَّهُ رَبُّ الْعَالَمِينَ» الأعراف: ٥٤

(بزرگوار و جاويدان و داراي خيرات فراوان،  خداوندي است كه پروردگار جهانيان است).

می‌فرماید: « وَلِلَّهِ مُلْكُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَإِلَى اللَّهِ الْمَصِيرُ» النور: ٤٢

(مالكيّت آسمانها و زمين (و فرماندهي مجموعه جهان هستي) از آن خداوند است،  و بازگشت (همگان در روز قيامت براي حساب و كتاب و سزا و جزا) به سوي يزدان است).

خداوند در هیچ چیز شریکی ندارد و شبیه‌ و نمونه‌ای برای او یافت نمی‌شود.([1])

هدف در اینجا مدارسه کردن این اصل نیست،  بلکه می‌خواهیم عقیده شیعه را بشناسیم... آیا با وجود اعتقاد به امامت،  این اصل اساسی و رکن رکین در عقیده آن‌ها تأثیر نموده است؟

خداوند بیان کرده که مشرکین قریش هر چند کافر بودند و قرآن آن‌ها را مشرک معرفی می‌نماید،  ولی به این اعقتاد داشتند که خداوند رازق و آفریننده است،  خداوند عزوجل  می‌فرماید:

« لَقَدْ جِئْنَاكُمْ بِالْحَقِّ وَلَكِنَّ أَكْثَرَكُمْ لِلْحَقِّ كَارِهُونَ »الزخرف: ٧٨

((خداوند بديشان پيام مي‌دهد كه) ما حق را براي شما آورديم (و توسّط پيغمبران برايتان فرو فرستاديم) ولي اكثر شما حق را نپسنديديد و آن را دشمن داشتيد). ‏

و می‌فرماید: « قُلْ مَنْ يَرْزُقُكُمْ مِنَ السَّمَاءِ وَالْأَرْضِ أَمَّنْ يَمْلِكُ السَّمْعَ وَالْأَبْصَارَ وَمَنْ يُخْرِجُ الْحَيَّ مِنَ الْمَيِّتِ وَيُخْرِجُ الْمَيِّتَ مِنَ الْحَيِّ وَمَنْ يُدَبِّرُ الْأَمْرَ فَسَيَقُولُونَ اللَّهُ فَقُلْ أَفَلَا تَتَّقُونَ »يونس: ٣١

(بگو: چه كسي از آسمان (به وسيله اشعّه و باران) و از زمين (به وسيله فعل و انفعالات خاك و رويش گياهان و درختان و ميوه آنها) به شما روزي مي‌رساند؟ يا چه كسي بر گوش و چشمها توانا است (و آنها را مي‌آفريند و بدانها نيروي شنوائي و بينائي مي‌دهد)؟ يا چه كسي زنده را از مرده،  و مرده را از زنده بيرون مي‌آورد (و حيات و ممات در دست او است)؟ يا چه كسي امور (جهان و جهانيان) را مي‌گرداند؟ (پاسخ خواهند داد و) خواهند گفت: آن خدا است،  (چرا كه آفريدگار جهان و روزي‌رسان مردمان و مدبّر كار و بار هستي،  به اقرار وجدان بيدار،  خداوند دادار است). پس بگو: آيا نمي‌ترسيد و پرهيزگار نمي‌شويد؟) ‏

با این وجود شرک می‌ورزیدند و تنها خدا را عبادت نمی‌کردند،  خداوند می‌فرماید:

« وَمَا يُؤْمِنُ أَكْثَرُهُمْ بِاللَّهِ إِلَّا وَهُمْ مُشْرِكُونَ» يوسف: ١٠٦

(و اكثر آنان كه مدّعي ايمان به خدا هستند،  مشرك مي‌باشند). ‏

مجاهد می‌فرماید: ایمان آن‌ها به خدا این‌گونه‌‌ بود که می‌گفتند: خداوند آفریننده و رازق ما است و ما را می‌میراند و در عبادت برای خدا شریک قرار می دادند([2]) آیا شیعه از مشرکین بیشتر شرک نمی‌ورزند؟

اهل علم بیان کرده‌اند که ایمان به ربوبیت خداوند عزوجل  امری است فطری و خداوند در وجود هر انسانی آن‌را خلق فرموده و اثبات شرک در آن،  یعنی دو خدا را در خلق و رزق و غیره دخیل دانستن مخالف فطرت انسان و تأریخ بشر است،  چون نهایتاً قایل به این هستند که همراه خدا خالق دیگری هم وجود دارد.([3])

پرسش اینجا است آیا این اصل مهم در دین و عقیده تشیع تأثیر گذاشته یا نه؟ یعنی با وجود این همه اهتمام به ائمه و قرار دادن اوصاف و القاب فراوان برای آن‌ها،  آیا شرک جزئی نزد آن‌ها یافت می‌شود؟

در خلال بحث ائمه و روایات فراوان در کتب معتمد آن‌ها،  این موضوع روشن می‌گردد،  به پنج نتیجه حتمی از این روایات و تحقیق در کتب آن‌ها دست می‌یابیم:

نخست: رب نزد آن‌ها امام است.

دوم: دنیا و آخرت مربوط به‌ امام است.

سوم: باران و رعد و برق به دستور ائمه است و برای آن‌ها مسخر هستند (اسناد حوادث و رخ‌داد کونی به ائمه).

چهارم: حلول بخشی از خدا در امامان.

پنجم: تأثیر روزگار در نفع و زیان

در بحث ارکان ایمان نزد آن‌ها دوباره به این موضوع می‌پردازیم: آن‌ها می‌گویند: بنده آفریننده کردار خودش می‌باشد،  چنین چیزی شرک در ربوبیت است بحث پنچم را به آنجا ارجاع می‌دهم تا بحث ارکان ایمان نزد آن‌ها کامل گردد.

 


سایت مهتدین

Mohtadeen.Com

---------------------------------------------------------------

([1])ـ مجموع فتاوای ابن تیمیه،  ج10،  ص33،  شرح العقیده طحاویه/ابی عز،  ص17،  تجرید التوحید/مقریزی،  ص81،  لوامع الانوار البهیه/سفارینی،  ج1،  ص128و129،  تیسیر العزیز الحمید/سلیمان عبدالوهاب،  ص33،  سؤال و جواب فی اهم المهمات/عبدالرحمان،  ص5،  دعوت التوحید/هراس،  ص27،  تعلیق بر عقیده طحاویه/عبدالعزیز بن باز.

([2])ـ طبری،  ج9،  ص77و78،  تفسیر ابن کثیر،  ج2،  ص532.

([3])ـ مجموع فتاوای ابن تیمیه،  ج3،  ص96و97 و شرح عقیده طحاویه،  ص17و18.