شماره مقاله :

آنچه که توسط آن توسل صورت مي گيرد و انسان را به الله نزديک مي سازد، عبارت است از انجام دادن طاعت ها و ترک گناهان.

وسيله هم در دنيا و هم در آخرت يک عمل مثبت و درست مي باشد.

وسيله در امور دنيا به شکل مثبت استعمال مي گردد، مثلا محصلي براي گرفتن بالاترین نمره تصميم گرفته است. او مي تواند از طريق زحمتکشی و انجام اعمال نيک نمره ی ممتاز بگیرد، بسيار کوشش مي کند، درس مي خواند، به وقت مناسب مطابق قوانين دانشگاه به دروس خويش حاضر مي گردد، از نگاه اخلاقی نيز تمامی آداب اجتماعی را مراعات مي کند، کارهاي عملي، نظری، کارخانگی ها، و ساير تکلیف های علمی خويش را بصورت درست انجام مي دهد، همچنان از تمامی حرکاتی که مخالف قانون دانشگاه مي باشد خود داری مي کند.

تمامی اين امور مثبت که خودش آنرا انجام داده است سبب گرفتن نمرات عالی وبالآخره اول نمره شدن وی ميگردد. همين اعمال نيک و مثبت وی وسيلهء نجات وی از ناکامی و وسيلهء کاميابی وی در نزد استادان و اداره ميباشد.

هنگامي که اين جوان به وظيفه نيز مقرر مي گردد بر اساس داشتن شهادتنامه ی عالی، نمرات عالی، تصديقنامه ی اخلاقی مي تواند به هر جايی که خواسته باشد شامل وظيفه گردد.

وسيله در آخرت نيز توسط اعمال نيک مي باشد. يعنی اعمال نيک و خوب انسان ميتواند وسيله ی خوب برای کاميابی و سعادت انسان در آخرت گردد. به همين اساس پروردگار برای ما امر کرده است که برای رضايت پروردگار وسيله بگيريم.

 قرآن عظيم الشان در اين مورد ميفرمايد:{يَاأَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَابْتَغُوا إِلَيْهِ الْوَسِيلَةَ وَجَاهِدُوا فِي سَبِيلِهِ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ} (المائدة: 35)

«اى كسانى كه ايمان آورده ايد! تقوا و پرهيزگارى پيشه كنيد. وسيله اى براى تقرب به خدا انتخاب نماييد، و در راه خدا جهاد نماييد، شايد در مسير رستگارى قرار گيريد.»

برای توضیح بیشتر مفهوم این آیه بهترست نظريات مفسرين کرام را در اين باره مورد مطالعه قرار دهيم.

خلاصه ی نظر تمامی مفسرين بر این است که وسيله عبارت از (اعمال نيک خود انسان) مي باشد.

صاحب تفسير طبری در مورد وسيله مي گويد: (واطلبوا القربة إليه بالعمل بما يرضيه) تقرب و نزديکی به دربار الله (جل جلاله) را به عمل نمودن به آنچه الله را راضی مي گرداند طلب نماييد.

صاحب تفسير ابن کثير در این مورد مي نويسد:  حضرت عبدالله ابن عباس (رضي الله عنهما) وسيله را به معناي تقرب به الله تفسير نموده است.))

تقرب زماني حاصل مي گردد که کسي اوامر الله (جل جلاله) را مطابق طريقه حضرت رسول الله(صلي الله عليه وسلم) انجام دهد، زيرا الله (جل جلاله) مي فرمايد: {فَاذْكُرُونِي أَذْكُرْكُمْ وَاشْكُرُوا لِي وَلا تَكْفُرُونِ} (البقرة: 152)

مرا ياد کنيد، تا منهم شما را ياد کنم، شکر [نعمت های] مرا ادا نماييد، و کافر نشوييد[ناسپاسی نعمت های مرا نکنید].

ياد الله (جل جلاله) با تلاوت قرآن کريم، عمل به احکام قرآن و سنت پيامبر مي گردد، و شکران نعمت زماني انجام مي شود، که با هرعضو بدن عبادت مخصوص آن ادا گردد، و انسان زماني کافر نمي شود که به هدايات قرآني کاملا ايمان داشته باشد.

حضرت قتاده در تفسير اين آيت مي فرمايد:(تقربوا إليه بطاعته والعمل بما يرضيه) به الله (جل جلاله) به طاعت وعمل به آنچه او را راضي مي سازد، تقرب و نزديكي حاصل نماييد.

صاحب تفسير منتخب مي نويسد: (واطلبوا ما يقرّبكم إلى ثوابه، من فعل الطاعات و الخيرات) آنچه را طلب نماييد که شما را به ثواب نزديک مي سازد از اعمال نيک و کارهای خير.

صاحب تفسير مفاتيح الغيب مي نويسد: (اعلم أن مجامع التكليف محصورة في نوعين لا ثالث لهما: أحدهما: ترك المنهيات وإليه الإشارة قوله {اتقوا الله}، ثانيهما: فعل المأمورات، وإليه الإشارة بقوله تعالى: {وابتغوا إليه الوسيلة}) بدانکه تمامی تکاليف شرعی در دو چيز حصر شده است که سومی ندارد: اول آن: ترک ممنوعات و به آن توسط {اتقوا الله} اشاره شده است. دومی آن: اجرا نمودن اوامر، که به آن توسط {وابتغوا إليه الوسيلة} اشاره شده است.

صاحب تفسير الوسيط مي نويسد: ({ الوسيله} هي فعيلة بمعنى ما يتوسل به و يتقرب إلى الله (عز وجل) من فعل الطاعات و ترك المعاصي) وسيله به وزن فعيله بمعنای آنچه توسط آن توسل صورت مي گيرد و به الله انسان را نزديک مي سازد از آنجام دادن طاعت ها و ترک گناهان.

صاحب تفسير الميزان مي نويسد: خداى تعالى در قرآن كريم فرموده:(وابتغوا اليه الوسيلة) حقيقت وسيله به درگاه خدا مراعات راه خدا است، به اينكه اولا به احكام او علم پيدا كنى و در قدم ثانى به بندگى او بپردازى، و ثالثا در جستجوى مكارم و عمل به مستحبات شريعت باشى.

صاحب تفسير نمونه در ذيل تفسير اين آيت مي فرمايد: ((موضوع مهمى كه در اين آيه بايد مورد بحث قرار گيرد دستورى است كه درباره ی انتخاب وسيله در اين آيه به افراد با ايمان داده شده است.

وسيله در اصل به معنى تقرب جستن و يا چيزى كه باعث تقرب به ديگرى از روى علاقه و رغبت مي شود مى باشد. بنابر اين وسيله در آيه ی فوق معنى بسيار وسيعى دارد و هر كار و هر چيزى را كه باعث نزديك شدن به پيشگاه مقدس پروردگار مي شود شامل مي گردد كه مهمترين آنها ايمان به خدا و پيامبراكرم (صلى اللّه عليه و آله و سلّم) و جهاد و عبادات همچون نماز و زكات و روزه و زيارت خانه خدا و همچنين صله ی رحم و انفاق در راه خدا اعم از انفاق هاى پنهانى و آشكار و همچنين هر كار نيك و خير مي باشد.))

خلاصه اينکه سوال مهم در اينجا مطرح مي گردد که بهترين وسيله براي جلب رضايت الله (جل جلاله) چي مي باشد.

درجواب مي توان گفت که بر اساس ارشادات علمای محترم در تفسير کلمه ی وسيله در قرآن عظيم الشان وسايل درست و مشروع بسيار زيادي وجود دارند که مي توان آنرا وسيله براي رضايت الله (جل جلاله) استعمال نمود که مهمترين اين وسايل قرار ذیل اند:

1- ايمان به وجود پروردگار، عقيده ی توحيد و دوری از اعمال و افکار شرکی.

2- ايمان به تمامی اموري که قرآن و سنت بيان داشته است.

3- انجام اعمال نيک و شايسته که مطابق قرآن و سنت پيامبراکرم باشد. (از قبیل مصرف نمودن اموال در راه های مشروع، اخلاق نیک و شایسته اسلامی و غیره)

4- اجتناب از تمامی اموريکه در قرآن عظيم الشان وسنت پيامبر (صلی الله عليه و آله وسلم) از آن منع صورت گرفته است.